Jef Last, 1898 – 1972. Bestaat er een raarder leven dan het mijne?

Jef Last is dit jaar vijftig jaar geleden overleden. Was vorig jaar de biografie van Rudi Wester over Last niet verschenen dan is het de vraag of zijn leven en werk zou zijn herdacht. Dat zou onverdiend zijn geweest en gelukkig heeft Wester ervoor gezorgd dat de belangstelling weer is opgelaaid, al was het maar door de biografie die door De Volkskrant en NRC beide werd gewaardeerd met vier sterren.

Wie was Jef Last ook alweer?

Romancier, dichter, essayist , sinoloog, schilder, journalist, vertaler, provo: Jef Last (1898-1972) valt niet te rubriceren. Hij zwierf over de hele aarde, vocht in de Spaanse Burgeroorlog en was een dapper verzetsman. Zijn leven lang kwam hij op voor de underdog in de maatschappij. Schrijven was zijn wapen, de wereld zijn werkterrein. Een culturele bruggenbouwer tussen Oost en West, met zijn beschouwingen over Chinese filosofen en vertalingen van grote Japanse schrijvers. Een grillig en niet altijd gemakkelijk mens, maar altijd integer en trouw aan zijn geweten. In deze eerste biografie over Nederlands letterkundige vechtjas nummer één heeft Rudi Wester op verbluffende wijze het fenomeen Jef Last in kaart gebracht (overgenomen van de flaptekst van de biografie Jef Last, Prometheus, 2021).

Kort verblijf in Limburg

In 1917 werkte de communistisch geïnspireerde Last nog een tijdje als sleper in de pas geopende Staatsmijn Emma in Treebeek. Hij wilde het harde leven van de arbeider aan den lijve meemaken.

Rudi Wester trachtte vanaf 1985, tussen allerlei werkzaamheden door (onder meer als redacteur bij het televisieprogramma Hier is… Adriaan van Dis, en literair criticus Franse en Angelsaksische literatuur bij Vrij Nederland en Trouw (tot 1991) en literair critica bij Opzij (tot 1991) een biografie te schrijven over Jef Last, maar nieuwe werkzaamheden vanaf 1991 maakten dat vooralsnog onmogelijk: ze werd achtereenvolgens adjunct directeur van het Vertalingenfonds (nu Nederlands Letterenfonds (1991 – 1995), directeur Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds in Amsterdam (1995 – 2003), directeur Institut Néerlandais, tevens ambassaderaad voor culturele zaken aan de Nederlandse Ambassade in Parijs (2003 – 2009) en artistiek directeur van Lwd2018 (2012 – 2013).

Uiteindelijk heeft zij na haar hierboven weergegeven activiteiten (slechts een keuze overigens uit de vele werkzaamheden die ze daarvóór, daarnáást en daarná heeft verricht) uiteindelijk tijd gevonden de biografie over Jef Last af te ronden.

In deze presentatie zal ze met veel enthousiasme vertellen over haar langdurige fascinatie: Jef Last.

Over (de bijdrage van) Thom van Lierop:

De biografie van Jef Last zal vanuit een psychoanalytisch perspectief besproken worden door Thom van Lierop, klinisch psycholoog en psychoanalyticus. Hierbij wordt gebruik gemaakt van hetgeen zijn collega Ton Stufkens bij de bespreking van deze biografie in theater Perdu te Amsterdam naar voren bracht.

Vanuit het psychoanalytisch perspectief gaat het om verder vragen waar de schrijfster van de biografie stopt en het zoeken naar antwoorden op deze gestelde vragen.

Wie is Jef last: welke onbewuste motieven, conflicten en impliciete relatiepatronen zijn van belang in het verloop van zijn leven en zijn creaties.

Wat valt er te zeggen over de familieconstellatie waarin hij opgroeide, over zijn homo-en biseksualiteit en over zijn mannelijkheid als onderdeel van zijn genderidentiteit?

Nieuwe publicatie over Jef Last in het vooruitzicht

Biografe Rudi Wester is op dit moment druk bezig brieven, onuitgegeven memoires, Oorlogsdagboek etc etc van Jef Last te selecteren voor een Privédomeinuitgave, te verschijnen begin 2025.

De biografie Jef Last, 1898 – 1972. Bestaat er een raarder leven dan het mijne? is uiteraard verkrijgbaar in Podium Babel op 27 november.